Nieuws en agenda

Alles uit de kast voor prematuren op afdeling Neonatologie

Op de afdeling Neonatologie van het Juliana Kinderziekenhuis (JKZ) werken verpleegkundigen, artsen en andere specialisten dag in dag uit samen aan de beste zorg voor de allerkleinsten. Pasgeboren kinderen met een moeilijke start worden in hun eigen tempo voorbereid op een leven buiten de couveuse. Kinderarts-neonatoloog Anne de Grauw en neonatologieverpleegkundige Margo de Zeeuw vertellen over hun mooie en belangrijke werk.

“Onze afdeling Neonatologie is een post-Intensive Care”, vertelt Anne. “Dat betekent dat we zorg kunnen bieden aan kinderen die eerder op een Intensive Care in een academisch ziekenhuis hebben gelegen. Zoals het LUMC in Leiden of het Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam. Deze jonge patiënten hoeven niet meer te worden beademd, maar hebben nog wel veel zorg en aandacht nodig.”

Alles onder één dak

Die zorg wordt gegeven door de neonatologieverpleegkundigen, physician assistants en gespecialiseerde kinderartsen. Daarnaast zijn er nog veel meer zorgverleners betrokken bij de zorg voor kinderen op onze afdeling. “Bijvoorbeeld kinderchirurgen, kinderorthopeden en kinderneurologen. Maar ook fysiotherapeuten, logopedisten en diëtisten”, zegt Anne. “In het JKZ hebben we alle expertise in huis. Daardoor kunnen we alle zorg bieden aan kinderen met meerdere problemen. Dat is echt een groot pluspunt.”

(tekst gaat verder onder de foto)

Kinderarts-neonatoloog Anne de Grauw (links) en neonatologieverpleegkundige Margo de Zeeuw

Een van de voordelen van dit speciale kinderziekenhuis merken ouders van prematuur geboren kinderen bij het gehooronderzoek. Anne: “Alle kinderen in Nederland krijgen na de geboorte een gehoorscreening. Bij te vroeg geboren kinderen is een uitgebreider onderzoek nodig, waarbij dieper naar de hersenfunctie wordt gekeken. In het JKZ kunnen wij dit onderzoek zelf doen. Dat is uniek voor een niet-academisch ziekenhuis. De kinderen en ouders hoeven hiervoor dus niet terug naar het academisch ziekenhuis, iets wat anders behoorlijk intensief zou zijn.”

Zorg in fases

De meeste kinderen verblijven wekenlang op de afdeling. “Zorg voor premature kinderen gaat in fases. Als een kind sterk genoeg is en geen post-IC-zorg meer nodig heeft, bouwen we af naar High Care-zorg en Medium Care-zorg. Dat kan allemaal op dezelfde kamer”, vertelt Margo. “Als we ruimte moeten maken voor een patiënt die meer zorg nodig heeft, dan kunnen we altijd uitwijken naar de naastgelegen kinderverpleegafdeling van het JKZ. Daar krijgt het kind de zorg die nodig is van dezelfde zorgverleners. Overplaatsen naar een ander ziekenhuis gebeurt bijna nooit. Dat is wel zo fijn voor de patiënt en de ouders.”

Elke verpleegkundige op de afdeling Neonatologie is opgeleid om zorg in alle fases te kunnen bieden. “En daarnaast specialiseren we ons in verschillende aspecten van de zorg”, zegt Margo. “Zo zijn er collega’s die moeders kunnen helpen de borstvoeding op gang te brengen. En andere verpleegkundigen weten precies hoe je een kind zo comfortabel mogelijk draagt. Heel belangrijk bij kwetsbare prematuren.”

Kijken naar gedrag

Zelf is Margo geschoold in de Nidcap-methode. Dit staat voor Newborn Individualized Developmental Care and Assessment Program. Margo: “Bij deze opleiding heb ik geleerd om goed te kijken naar het gedrag van het kind en zo te begrijpen wat die nodig heeft. Dit verschilt echt per kind en kan ieder uur anders zijn. Het is goed te bedenken dat een prematuur kind eigenlijk nog in de baarmoeder had moeten zitten. Die omgeving proberen we daarom na te bootsen. Dat doen we bijvoorbeeld door de omgeving rustig en donker te houden. Dit helpt de baby niet alleen om rustig te worden, maar ook om beter te groeien en zich te ontwikkelen.”

Belangrijke rol voor ouders

De rol van ouders is belangrijk op de afdeling Neonatologie. Zij mogen 24 uur per dag bij hun kind zijn. Een van de ouders kan op de kamer bij het kind blijven slapen. Andere gezinsleden kunnen ervoor kiezen te overnachten in het Ronald McDonald Huis, dat gevestigd is in het JKZ. “Nog zo’n mooi voordeel van ons speciale kinderziekenhuis!”, zeg Anne enthousiast. “Het is ontzettend belangrijk voor ouders om bij elkaar te kunnen zijn. Een huiselijke omgeving helpt om tot rust te komen en om energie te houden. Want de zware zorg op onze afdeling vraagt veel van ouders. Ook broertjes en of zusjes kunnen natuurlijk blijven slapen. Zo blijft het gezin dicht bij elkaar.”

Margo, Anne en hun collega’s betrekken de ouders intensief bij de zorg. “Op de afdeling werken we met het Family Integrated Care-principe”, vertelt Anne. “We zien ouders als de belangrijkste zorgverleners. Dit betekent dat zij zelf een groot deel van de dagelijkse verzorging doen. Wij coachen en ondersteunen de ouders, zodat ze vertrouwen krijgen in de zorg voor hun kind. Er zijn geen vaste regels, want iedere gezinssituatie is anders. Ons doel is dat ouders hun kind uiteindelijk zelf kunnen verzorgen als het naar huis gaat.”

Soms heeft een kind geen couveusezorg meer nodig, maar drinkt het nog niet zelfstandig. Dan kunnen ouders ervoor kiezen hun kind zelf thuis sondevoeding te geven. “We leren ouders hoe dat werkt. En daarna bellen we regelmatig om te vragen hoe het gaat”, vertelt Margo. “Sommige ouders vinden dit heel fijn, die willen na zo’n lange tijd graag naar huis. Andere ouders vinden het spannend en blijven liever nog even in het ziekenhuis. Ook dat is helemaal prima. Kies vooral wat jij fijn vindt.”

Nazorg

De zorg voor vroeggeboren kinderen stopt niet zodra zij naar huis mogen. “Als je te vroeg geboren bent, dan heeft jouw leven een andere start dan het leven van een kind dat op de uitgerekende datum is geboren. Dat gaat niet weg”, zegt Anne. “Vroeggeboorte kan veel invloed hebben op de ontwikkeling van een kind. Daarom houden we deze kinderen goed in de gaten.”

Dat gebeurt onder andere op de Neonatale Nazorgpoli. Kinderen die in Den Haag wonen, worden hier niet alleen gezien door de kinderarts-neonatoloog en kinderfysiotherapeut van het JKZ, maar ook door een jeugdarts en jeugdverpleegkundige van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Als het nodig is, kijken ook andere specialisten uit het JKZ mee, zoals een logopedist of een diëtist. Anne: “Kinderen krijgen hier alle controles en vaccinaties die zij normaal gesproken op het consultatiebureau krijgen. En daarnaast de extra controles die nodig zijn vanwege hun ongewone start. Zo kunnen we hun ontwikkeling goed in de gaten houden. We zien de kinderen hier zolang we denken dat dit nodig is. Daarnaast kan ook psychologische ondersteuning aan huis worden geboden via de kinderpsychologen en ouderbegeleiders van Cardea.”

Onderzoek

Naast haar werk als kinderarts-neonatoloog doet Anne met collega’s veel onderzoek naar vroeggeboorte: “Dat vind ik superbelangrijk. We doen er alles aan om een vroeggeboren kind in leven te houden. Dan moeten we ook ons best doen om het kind een goede toekomst te geven. Daarvoor is het belangrijk dat we zoveel mogelijk weten en begrijpen. Wat vergroot de kans op vroeggeboorte? En welke rol spelen ouders voor en na de geboorte? We doen bijvoorbeeld onderzoek naar de invloed van traumatische jeugdervaringen van ouders op de ontwikkeling van hun kind. Dat geeft interessante inzichten. Door te blijven onderzoeken maken we de zorg steeds weer een beetje beter.”

Ook werken op de afdeling Neonatologie van het Juliana Kinderziekenhuis? Bekijk onze vacatures!